| ຄຳທີ່ໃຊ້ຊອກຫາ: ນ ຈຳນວນຄຳສັບທີ່ພົບໃນວັຈານຸກົມ: 1000 ວັຈນານຸກົມພາສາລາວ ໂດຍ ມະຫາສິລາ ວີຣະວົງສ໌ (1000) - ກຳແພງເຈັດຊັ້ນ
- ນ. ຊື່ຕົ້ນໄມ້ແນວນຶ່ງ ແກ່ນເປັນຊັ້ນໆ ໃຊ້ເຮັດຢາ; ຫວ້ານແນວນຶ່ງ ຄື ຫວ້ານກຳແພງຂາວ ເມື່ອເກີດໃຫມ່ໄດ້ 1-2 ໃບ ຫລັງໃບແດງຊ້ຳຄືສີຄັ່ງ ເມື່ອປົ່ງຫລາຍໄປແລ້ວ ຂອບຫລັງຂອງໃບ ສີຂຽວ ກາງໃບ ສີແດງອ່ອນ.…
- ກະກຸທະພັນ
- ນ. ເຄື່ອງປະດັບຍົດຂອງເຈົ້າແຜ່ນດິນ ຕາມຂັດຕິຍະລາຊະປະເພນີ ມີ 5 ຢ່າງຄື: 1. ມຸງກຸດ 2. ພຣະຂັນ 3. ໄມ້ເທົ້າ 4. ແສ້ຈາມອນ 5. ສຸວັນນະປາທຸກາ(ເກີບຄຳ) ອີກຢ່າງຫນຶ່ງ ຄື 1. ພຣະຂັນ 2. ມຸງກຸດ 3. ເສຕສັດ 4.…
- ກັ່ນ
- 1 ນ. ສົ້ນຂອງດວງມີດທາງໃສ່ດ້າມ ຕັ້ງແຕ່ບ່ອນເປັນບັກໄປ, ບ່ອນບັກ, ຮອຍກ່ານອ້ອມ, ຮອຍຫມາຍ, ຂວັນດອກໄມ້, ຂາຕ້າງ ຫລື ກະຈອນ, ກັ່ນພູ ນ. ຂວັ້ນພູ, ຊື່ເຄືອໄມ້ແນວນຶ່ງ ດອກມີຣົດເຜັດ ໃຊ້ທຳຢາ. 2 ກ. ຕອງ,…
- ກະສຽນ
- 1 ກ. ຂຽນ, ຂຽນຄຳແປດ້ວຍຕົວຫນັງສືນ້ອຍໆໄວ້ໃຕ້ສັບເດີມ. 2 ວ. ສ້ຽງໄປ, ຫມົດໄປ (ສ. ກສິນ) ກະສຽນອາຍຸ ນ. ຜູ່ມີອາຍຸເຖິງເຂດແລ້ວ (ສ. ກສິນາຍຸສ) (ຄຳນີ້ ບູຮານຫມາຍເອົາຜູ່ມີອາຍຸພົ້ນກຳນົດເກນ ຄື…
- ກະເລັນ
- 1 ນ. ຊື່ສັດແນວນຶ່ງ ຈຳພວກໄຕ່ໄມ້ ຕົວນ້ອຍຂະຫນາດຫນູຊິງ. 2 ນ. ຊື່ແມງແນວນຶ່ງ ຕົວຄືຈັກຈັ່ນແຕ່ໃຫຍ່ກວ່າ ຮ້ອງສຽງມ່ວນ (ແມງງ້ວງ ກໍວ່າ) 3. ນ. ຊື່ດອກໄມ້ແນວນຶ່ງ ກິ່ນຫອມ: “ກາວກະເລັນກ້ຽງ …
- ຫີນະ
- ວ. ຊົ່ວ, ຕ່ຳຊ້າ, ນ້ອຍ, ຫີນະຍານ ນ. ເປັນຄຳທີຝ່າຍມະຫາຍານ ຄື ນິກາຍພຸທສາສນາ ຝ່າຍເຫນືອ ເອີ້ນ ນິກາຍພຸທສາສນາຝ່າຍໃຕ້ ເຊິ່ງຢູ່ ລັງກາ, ໄທ, ພະມ້າ, ລາວ ຂເມນ ວາ ນິກາຍຫີນະຍານ ແປວ່າ ຍານນ້ອຍ
- ກະຊອນ
- 1 ນ. ເຄື່ອງສຳລັບຕັກອາຫານ ສານດ້ວຍລວດ ຫລືໄມ້ໄຜ່ ມີຄັນສຳລັບຈັບຕັກ, (ຕ່ອງຊອນ ກໍວ່າ ກະຕ່ອງຊອນ ກໍເອີ້ນ) 2 ນ. ແມງແນວນຶ່ງຫມົ້ນຢູ່ຕາມດິນ ຕົງນ້ອຍໆ ທີ່ວ່າ ຫນ້າມີກ້າມໃຫຍ່ ສຳລັບໃຊ້ເບີກທາງ (ແມງຊອນ ຫລື…
- ກະໂດນ
- ນ. ໄມ້ຈຳພວກນຶ່ງ ໃບ ແລະ ເປືອກມີລົດຝາດ ໃບອ່ອນໃຊ້ເປັນອາຫານໄດ້ ມີ 3 ແນວຄື: 1. ກະໂດນໂຄກ ເປັນຕົ້ນໄມ້ໃຫຍ່ 2. ກະໂດນນ້ຳ ເປັນຕົ້ນໄມ້ຂະຫນາດນ້ອຍ ແລະມັກເກີດຕາມທາມ 3. ກະໂດນເບ້ຍ ເປັນໄມ້ພຸ່ມ…
- ຜັດສາຫານ
- ນ. ອາຫານຄືຜັດສະ ຫມານເອົາ ການຖືກກັນ ຫລືປະສົບກັນ ແຫ່ງອາຍະຕະນະພາຍໃນພາຍນອກ ແລະວິນຍານ ເປັນປັດໄຈແຫ່ງເຈຕະສິກອັນຈະເກີດຕາມວິຖີ ມີເວດທະນາເປັນຕົ້ນ (ປ. ຜັສສາຫາຣ)
- ກັນຍາ
- ນ. ນາງງາມ, ສາວນ້ອຍ, ຊື່ຣາສີທີ 6 ນັບແຕ່ຣາສີເມດ (ກົງກັບເດືອນ 10 ຕາມຈັນທະຣະຄະຕິ) (ສ.) ກັນຍາການ ນ. ເວລາເປັນສາວ (ສ. ກັນຍາກາລ) ກັນຍາຣັດ ນາງແກ້ວ (ສ. ກັນຍາຣັຕນ)
- ທັກຂິໂນທົກ
- ນ. ນ້ຳຫມາຍທານ, ນ້ຳທີ່ຢາດລົງໃນເວລາໃຫ້ທານ, (ຕາມຫລັກແທ້ຫມາຍເອົາການທານຂອງໃຫຍ່ ຫລື ຂອງທີ່ບໍ່ມີຮູບ ທີ່ຈະຍໍໃຫ້ໄດ້ ຈິ່ງໃຊ້ນ້ຳແທນ ດັ່ງ ທານວັດ ທານສາລາ ເປັນຕົ້ນ)
- ກະດັນ
- ນ. ຕົ້ນໄມ້ແນວນຶ່ງ ໃບນ້ອຍຍາວ ມີລົດສົ້ມ ມັກເກີດຕາມແຄມນ້ຳ, ຊີ້ນ ຫລື ນວນຫມາກໄມ້ ທີ່ເປັນກ້ອນແຂງ. ວ. ເປັນກ້ອນແຂງ.
- ກະສິນ
- ນ. ຊື່ກຳມະຖານຫມວດນຶ່ງ ທີ່ທຳການແອບເຝິກດ້ວຍການເລັງແລ ເພື່ອທຳຈິດໃຈໃຫ້ຕັ້ງຫມັ້ນ ມີ 10 ປະການ ມີ ອາໂປກະສິນ ການເລັງແລເບິ່ງນ້ຳ ເປັນຕົ້ນ (ປ. ກສິນ)
- ແຜ່ນ
- ນ. ລັກສະນະນາມຮຽກຂອງທີ່ມີລັກສະນະບາງໆດັ່ງ ແປ້ນ ເປັນຕົ້ນ, ຜືນ, ຫນ້າດິນ, ພື້ນດິນ ທົ່ວໄປ, ສະ.
- ກະນິດຖາ
- ນ. ນ້ອງ, ນິ້ວກ້ອຍ (ປ. ກນິຕຖາ; ກະນິດຖະພາຄິນີ ນ. ນ້ອງສາວ; ກະນິດຖະພາຕາ ນ. ນ້ອງຊາຍ (ປ.)
- ເກັດລິ່ນ
- ນ. ຕົ້ນໄມ້ແນວນຶ່ງ ເປັນຕົ້ນໄມ້ພຸ່ມ ໃບອ່ອນເປັນກີບ ຊ້ອນຫລືບກັນ ຄືເກັດຂອງລິ່ນ.
- ກະດັນງາ
- ນ. ຕົ້ນໄມ້ແນວນຶ່ງ ດອກເປັນກາບສ້ອຍ ມີ 3 ກາບ ສີເຫລືອງ ກິ່ນຫອມ, ມີ 2 ແນວຄື: ກະດັນງາບ້ານ, ກະດັນງາປ່າ.
- ກະບວນ
- ນ. ຫມູ່, ພວກ, ວາດຊົງ, ຮູບ, ເພດ: “ຄືຄູ່ແຍງເງົາພ້ຽງ ດູກະບວນໃຜຄ່ອງ ຄັນວ່າຄົນຮູບຮ້າຍ ເງົານັ້ນ ກໍດັ່ງກັນ” (ອິນທິຍານສອນລູກ)
- ກະບິນ
- ນ. ແບບແຜນ, ປະເພນີ, ລະບຽບ, ກະບິນເມືອງ. ນ. ປະເພນີ ຂອງປະເທດ, ກົດຫມາຍຂອງປະເທດ, ຮີດຄອງບ້ານເມືອງ: “ຮຸ່ງຄ່ຳອື້ ອາມາດຊຸມສນາມ ໂດຍເດີມກະບິນ ຊົ່ວລາງປະຖົມເຖົ້າ” (ສິນໄຊ)
- ຜືນ
- ນ. ແຜ່ນ, ລັກສະນະນາມຂອງເປັນແຜ່ນບາງ ແລະອ່ອນ ດັ່ງ ເສື້ອຜ້າ ແລະສາດ ວ່າຜືນນຶ່ງ ສອງຜືນ.
|
ຂຶ້ນເທິງສຸດ