| ຄຳທີ່ໃຊ້ຊອກຫາ: *ປ ຈຳນວນຄຳສັບທີ່ພົບໃນວັຈານຸກົມ: 433 ວັຈນານຸກົມພາສາລາວ ໂດຍ ມະຫາສິລາ ວີຣະວົງສ໌ (433) - ທຸງ
- ນ. ແຜ່ນຜ້າສີຕ່າງໆ ສຳລັບ 1/ ເປັນເຄື່ອງຫມາຍບອກຊາດ, ບອກຫມວດຫມູ່ ດັ່ງທຸງຊາດ. ທຸງແມ່ທັບ, ທຸງລູກເສືອ ເປັນຕົ້ນ. 2.ເປັນເຄື່ອງອານັດສັນຍາ ຕາມແບບສາກົນນິຍົມດັ່ງ ທຸງກາຊາດບອກ ບ່ອນຕັ້ງກອງພະຍາບານ, ທຸງຂາວ…
- ທຸຣະ - ທຸລະ
- 1. ນ. ວຽກ, ການງານ, ກິດຈະການໃນ ພຣະພຸທສາສນາ ມີສອງຢ່າງ ຄື ຄັນຖະທຸຣະ: ການຮ່ຳຮຽນນຶ່ງ, ວິປັສນາທຸຣະ: ການປະຕິບັດທາງໃຈໃຫ້ຮູ້ແຈ້ງນຶ່ງ (ປ.) ທຸຣະ ການ ນ. ວຽກຝ່າຍປະຕິບັດ ເປັນຄູ່ກັບວິຊາການ ວຽກຝ່າຍຄວາມຮູ້…
- ທູຣະ
- ເປັນຄຳປະກອບຫນ້າສັບ ແປວ່າ ໄກ ດັ່ງ ທູຣະບົດ (ປ. ທູຣປຖ), ທູຣະມັກຄາ ແປວ່າ ທາງໄກ (ປ. ທູຣະມັຄຄ) ສັບນີ້ ແປງເປັນ ໂທຣະ ກໍໄດ້ ດັ່ງ ໂທຣະເລກ ເປັນຕົ້ນ.
- ກິນນອນ
- ນ. ຄົນແນວໃດ (ປ. ກິນນຣ) (ຄຳວ່າ ກິນນອນ ນີ້ ລາວເຮົາໃຊ້ວ່າ ກິນນະຣອນ ຄູ່ກັບ ກິນນະຣີ, ກິນນະຣອນ ແມ່ນຕົວຜູ້, ກິນນະຣີ ແມ່ນຕົວແມ່, ຕາມນິຍາຍ ຫມາຍເອົາສັດແນວນຶ່ງ ຕົວເປັນຄົນ ຫົວເປັນມ້າ ຫລື ຕົວເປັນຄົນ…
- ສາວ
- 1 ນ. ເປັນຄຳບອກເພດຂອງຜູ່ຍິງ ໃຊ້ປະກອບໜ້າຊື່ ດັ່ງ ສາວແດງ ສາວຄຳ ເປັນຕົ້ນ. ເປັນຄຳຮຽກຊື່ຂອງຜູ່ຍິງ ທີ່ມີອາຍຸຕັ້ງແຕ່ 15 ປີຂຶ້ນໄປ ເຊິ່ງຍັງບໍ່ມີຜົວ. 2 ກ. ດຶງເຂົ້າມາບາດຫ່າງໆ ຫຼືບາດຍາວໆ,…
- ເກດ
- 1 ນ. ຕົ້ນໄມ້ແນວນຶ່ງ ເປັນຕົ້ນໄມ້ຂະຫນາດໃຫຍ່ ຕົ້ນ ໃບ ຫມາກ ຄ້າຍຄືຕົ້ນເຄັງ ຫມາກສຸກແລ້ວ ສີເຫລືອງ ຣັດຫວານ (ປ. ເກຕກ). 2 ນ. ແປວໄຟ, ທຸງ, ດາວຫາງ, ດາວສະເດັດ (ໃນຕຳຣາ ເອີ້ນດາວພຣະເກດ) ເປັນຫນ່ວຍທີ 9 (ປ.…
- ທຸ
- ວ. ໃຊ້ເປັນຄຳນຳຫນ້າສັບ ແປວ່າ ຊົ່ວ ດັ່ງ ທຸຈຣິດ ຄວາມປະພຶດຊົ່ວ ເປັນຕົ້ນ; ທຸ ສັບນີ້ແປງເປັນ ທຸຣະ ທໍຣະ ກໍໄດ້ ດັ່ງ ທຸຣະຊົນ, ທຸຣາຄົມ, ທໍຣະພິດ, ທໍຣະຍົດ ເປັນຕົ້ນ (ປ.)
- ຜັກຕູ
- ນ. ປ່ອງບ່ອນເຂົ້າອອກຂອງສະຖານທີ່ທັງປວງທີເຮືອນ ເປັນຕົ້ນ. ທາງເຂົ້າ, ປ່ອງບ່ອນ ເຕະລູກຟຸດບານເຂົ້າໄປ, ທາງທີ່ເຈົ້າມືການພະນັນໄຂໃຫ້ລູກມືລົງຕາມໃຈ ດັ່ງຖົ່ວໂປເປັນຕົ້ນ (ປະຕູກໍວ່າ)
- ວິຣັດ-ວິລັດ
- 1 ກ. ເວັ້ນ, ງົດ, ເລີກ (ປ. ວິຣະຕິ) 2 ວ. ປາສຈາກຝຸ່ນ, ບໍ່ມີໝອງ, ສະອາດ (ປ. ວິຣະຊະ) 3 ນ. ຕ່າງປະເທດ (ປ. ວິຣັຊຊະ ໃຊ້ວ່າໄພຣັດປະເທດ) 4 ວ. ບໍ່ຍິນດີ, ປາສຈາກຄວາມຍິນດີ (ປ. ວິຣັຕຕິ)
- ກະເສຣາ - ກະເສລາ
- ນ. ນ້ຳທິບ, ນ້ຳສັກສິດ: “ພູມີຜາຍກະເສຣາ ຮວາດລົງມາລ້າງ” (ປ. ກສິຣ) ຄຳ ກສິຣ ຫລື ກະເສຣາ ນີ້ແປວ່າ ນ້ຳນົມ ແຕ່ເດີມຫມາຍເອົານ້ຳນົມສະຫມຸດ; ມີເລື່ອງກ່າວໄວ້ໃນຄຳພີປຸຣະນະວ່າ ເມື່ອຕັ້ງໂລກຂຶ້ນໃຫມ່ໆ…
- ທິດ
- 1. ນ. ຄຳນຳຫນ້າຊື່ຜູ່ຊາຍທີ່ເຄີຍບອດເປັນພິກຂຸ ແຕ່ບໍ່ໄດ້ຮັບເຖຣາພິເສກ. ຄົນທີ່ບວດເປັນຈົວ ເປັນພິກຂຸ ເມື່ອສິກແລ້ວໃຊ້ຄຳນຳຫນ້າຊື່ ດັ່ງນີ້: ເປັນຈົວ ເອີ້ນວ່າ ຊຽງ, ເປັນພິກຂຸ ເອີ້ນວ່າ ທິດ…
- ໂທ
- 1. ນ. ຊື່ອັກສອນພວກວັນນະຍຸດຮູບນີ້ ້ ເອີ້ນວ່າໄມ້ໂທ, ຄຳທີ່ປະກອບດ້ວຍວັນນະຍຸດ ້ ເອີ້ນວ່າຄຳໂທ, ວ. ສອງ (ປ. ທຸ) 2. ນ. ເປັນຊື່ເຫລົ້າທີ່ບໍ່ທັນກັ່ນ ເອີ້ນວ່າ ເຫລົ້າໂທ ຄື ເມລັຍ ຫລື ສາໂທ (ປ. ສາທຸ ແປວ່າ…
- ກະລີຍຸກ
- ນ. ຊື່ຍຸກສຸດທ້າຍ ແຫ່ງຍຸກທັງ 4 ແລະເປັນຍຸກທີ່ຮ້າຍທີ່ສຸດ ຄືຍຸກປັດຈະບັນນີ້. ຍຸກນີ້ ມີອາຍຸ 1200 ປີທິບ ທໍ່ກັບ 432.000 (ສີ່ແສນສາມຫມື່ນສອງພັນ) ປີ ຂອງມະນຸດ ແລະຍຸກນີ້ຕັ້ງຕົ້ນແຕ່ວັນທີ 18 ກຸມພາ ກ່ອນ…
- ກິນ
- ກ. ຫຍ້ຳອາຫານແລ້ວກືນລົງໄປໃນທ້ອງ, ກິນລົງໄປ, ທຳໃຫ້ຫມົດໄປ, ປົກຄອງ. ກິນເຈ ນ. ການງົດເວັ້ນບໍ່ກິນຂອງຄາວ ເພາະຖືສິນ. ກິນໃຈ ກ. ສົງສັຍຫງຳໄວ້ໃນໃຈ. ກິນເມືອງ ກ. ປົກຄອງເມືອງ; ກິນລ້າ ໄດ້ມາເປົ່າໆ…
- ວັນ
- 1). ນ. ລະຍະເວລາ 12 ຊົ່ວໂມງ ຕັ້ງແຕ່ແຈ້ງ ຮອດຄ່ຳ, ເວລາທີ່ຍັງເຫັນຕາເວັນຢູ່, ເວລາບໍ່ຄ່ຳ, ຕາເວັນພຣະອາທິດ ”ພໍເມື່ອວັນໄສຊ້າຍ ທິນນະກອນກັ້ງຮົ່ມ”; 2). ນ. ປ່າໄມ້, ດົງ (ປ. ວນ); 3). ນ.…
- ວັນ:
- 1). ນ. ລະຍະເວລາ 12 ຊົ່ວໂມງ ຕັ້ງແຕ່ແຈ້ງ ຮອດຄ່ຳ, ເວລາທີ່ຍັງເຫັນຕາເວັນຢູ່, ເວລາບໍ່ຄ່ຳ, ຕາເວັນພຣະອາທິດ ”ພໍເມື່ອວັນໄສຊ້າຍ ທິນນະກອນກັ້ງຮົ່ມ”; 2). ນ. ປ່າໄມ້, ດົງ (ປ. ວນ); 3). ນ.…
- ວາກຍະ - ວາກກະຍະ
- ນ. ຄຳເວົ້າ, ຄຳກ່າວ, ປໂຍກ (ປ.) ວາກຍະສຳພັນ ນ. ຊື່ໜັງສືໄວຍາກອນ ຕອນທີ່ແຍກຄວາມເວົ້າອອກເປັນປະໂຍກໆ ແລະ ບອກຄວາມກ່ຽວຂ້ອງກັນວິກຂັມ - ວິກຂຳພະນະ: ກ. ການເລີກຖອນ, ການຂົ່ມໄວ້, ການປົດອອກ (ປ.)
- ວາກຍະ - ວາກກະຍະ:
- ນ. ຄຳເວົ້າ, ຄຳກ່າວ, ປໂຍກ (ປ.) ວາກຍະສຳພັນ ນ. ຊື່ໜັງສືໄວຍາກອນ ຕອນທີ່ແຍກຄວາມເວົ້າອອກເປັນປະໂຍກໆ ແລະ ບອກຄວາມກ່ຽວຂ້ອງກັນວິກຂັມ - ວິກຂຳພະນະ: ກ. ການເລີກຖອນ, ການຂົ່ມໄວ້, ການປົດອອກ (ປ.)
- ກະກຸທະພັນ
- ນ. ເຄື່ອງປະດັບຍົດຂອງເຈົ້າແຜ່ນດິນ ຕາມຂັດຕິຍະລາຊະປະເພນີ ມີ 5 ຢ່າງຄື: 1. ມຸງກຸດ 2. ພຣະຂັນ 3. ໄມ້ເທົ້າ 4. ແສ້ຈາມອນ 5. ສຸວັນນະປາທຸກາ(ເກີບຄຳ) ອີກຢ່າງຫນຶ່ງ ຄື 1. ພຣະຂັນ 2. ມຸງກຸດ 3. ເສຕສັດ 4.…
- ກະຖິນ
- 1 ນ. ຕົ້ນໄມ້ແນວນຶ່ງ ມີ 2 ປະເພດ ຄື: 1. ກະຖິນບ້ານ ໃບເປັນແຫລບ ຫນ່ວຍແພບອ່ອນ ໃຊ້ເປັນອາຫານໄດ້ 2. ກະຖິນຫນາມ ຕົ້ນມີຫນາມ ດອກມົນ ສີເຫລືອງ ມີກິ່ນຫອມ. 2 ນ. ຜ້າທີ່ເອົາເຄນພິກຂຸ ຜູ່ໄດ້ຈຳວັດສາແລ້ວ. ໄມ້ກັງ…
|
ຂຶ້ນເທິງສຸດ